Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i polonica XIX-wieczne (około 8200 woluminów), które tworzą Narodowy Zasób Biblioteczny. W tym miejscu chcemy Państwu prezentować najciekawsze i najcenniejsze kolekcje, które biblioteka posiada w swych zbiorach. Zapraszamy również do odwiedzenia Biblioteki NIKIDW Oddział w Puławach, gdzie czytelnicy mają możliwość bezpośrednio zapoznać się z wybranymi tytułami.

***
Czasopismo
„Skarbiec dla dzieci”
Puławy, 1830

Historycy polskiego czasopiśmiennictwa dla dzieci, opisując jego początki, skupiali dotychczas swoją uwagę na trzech tytułach — „Rozrywkach dla Dzieci” Klementyny z Tańskich Hoffmanowej (1824-1828), „Tygodniku dla Dzieci” Ignacego Kajetana Chrzanowskiego (1829) i „Dzienniku dla Dzieci”  Stanisław a Jacho­wicza (1830). Były to pisma o dość szerokich zainteresowaniach, służące nie tylko nauce i wychowaniu, ale także rozrywce najmłodszych czytelników. Odmienne cele przyświecały pomysłodawcom „Skarbca dla Dzieci” – pisma ukazującego się od kwietnia do listopada 1830 w Puławach. Właściciele Puław, rodzina Czartoryskich, znana była od XVIII wieku z zaangażowania w sprawy edukacji. Jednym z powodów założenia w Puławach w 1829 roku Drukarni Bibliotecznej było wydawanie i rozpowszechnianie dokumentów historycznych oraz tekstów ze zbiorów znakomitej biblioteki puławskiej.

 

Wydawania czasopisma dla najmłodszych czytelników podjął się w 1830 roku bibliotekarz puławski Karol Sienkiewicz. Miało ono służyć wyłącznie celom edukacyjnym, być pomocą w nauczaniu tematyki przyrodniczej i technicznej za pomocą metody poglądowej, a także w nauce języków obcych. Dla realizacji tych celów założono przy Drukarni Bibliotecznej zakład litograficzny, w którym wykonywano oryginalne ilustracje do „Skarbca”, które mamy przyjemność podziwiać w tym materiale.

 

Autorami tekstów byli m.in. Karol Sienkiewicz i jego brat Jan Leon. Nauce języków obcych (angielskiego i francuskiego) miało służyć jednocześnie podanie wiernych tłumaczeń tekstu oryginalnego. „Skarbiec dla Dzieci”, mimo krótkiego okresu ukazywania, wart jest przypomnienia, jako pism o orygi­nalne, niekorzystające z przedruków i tłumaczeń, ale przede wszystkim ze względu na wyraźnie określony i konsekwentnie utrzymany charakter pisma wyłącznie popularnonaukowego.

„Skarbiec dla Dzieci” był miesięcznikiem , snopek 1 — za kwiecień 1830 – ukazał się w maju tego roku. Nietypową nazwę poszczególnych części pisma, oznaczającą m.in. dzieło pracy wielu osób, tak tłumaczył Karol Sienkiewicz:
Snopek, wyraz zalecony przez Ossolińskiego, który pewnie lepszą może być wyrocznią polszczyzny niż ktokolwiek z żyjących. Używany był w sensie prze­ nośnym przez wielu, i w słowniku Lindego tak wzmiankowany. Wreszcie do rolniczego kraju bardzo stosowny.

 

Tekst na podstawie: Pękalska, Marta, Popularnonaukowe czasopismo dla dzieci „Skarbiec dla dzieci” (1830), [w:] „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2006, 9/2 (18), 5-9
Grafiki: polona.pl
Zachęcamy do odwiedzenia naszego Katalogu, gdzie znajdują się inne wydawnictwa z zakresu ogrodnictwa: http://gamma.cbr.edu.pl/F/?local_base=CAL01 oraz do Rolniczej Biblioteki Cyfrowej, http://mars.cbr.edu.pl:8080/dlibra, gdzie znajdą Państwo książki z tej dziedziny w formie elektronicznej.

Red. A.S.