Wojciech Korfanty – 150. rocznica urodzin

[polska strona]

AKTUALIZACJA: 20.04.2023, PUBLIKACJA: 19.04.2023 Rocznice

20.04.1873

Wojciech Korfanty, ok. 1939 r. Fot. PAP-Reprodukcja

Działacz narodowy i przywódca walki o polskość Śląska urodził się 20 kwietnia 1873 r. w skromnej rodzinie polskiego górnika z Siemianowic Śląskich. Ponad cztery dekady swojej działalności poświęcił walce o polskość Górnego Śląska i obronie miejscowych Polaków.

Biograf przywódcy śląskich Polaków Jan F. Lewandowski napisał: „Korfanty został Polakiem, bo chciał”. Młody Korfanty został „przekonany” do polskości przez swoich nauczycieli, którzy dążyli do przymusowej germanizacji młodych Polaków. W szkołach powstawały tajne organizacje. W katowickim gimnazjum jedną z nich założył Korfanty. W 1895 r. został relegowany za krytykę kanclerza Bismarcka. Dzięki wsparciu jednego z polskich działaczy ukończył szkołę w Wielkopolsce, a następnie rozpoczął studia techniczne.

Pochłaniała go jednak głównie praca społeczna wśród śląskich Polaków. Współtworzył m.in. śląskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Redagował największą polską gazetę – „Górnoślązaka”. Krytyka niemieckiej polityki doprowadziła go na ławę oskarżonych. Kilkumiesięczne więzienie umocniło jego pozycję wśród Polaków na Śląsku, co pozwoliło mu na zwycięstwo w wyborach do Reichstagu w 1903 r. Sprzeciwiał się germanizacyjnej polityce państwa niemieckiego. U progu niepodległości wygłosił przemówienie, w którym zażądał przyłączenia ziem zaboru pruskiego do odbudowującej się Polski.

W 1918 r. został członkiem Naczelnej Rady Ludowej w Wielkopolsce. Po zwycięstwie zrywu powrócił na Śląsk. Kontynuował wysiłki na rzecz jego polskości. Stanął na czele III Powstania Śląskiego, które doprowadziło do korzystnego dla Polski podziału Górnego Śląska. „Zwycięstwo osiągniemy za wszelką cenę i nie ma takiego mocarza na świecie, który by mógł nas okuć ponownie w kajdany germańskie” – mówił w maju 1921 r.

W niepodległej Polsce był jednym z liderów chadecji. W 1922 r. jego kandydatura na premiera została zablokowana przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Z czasem konflikt dwóch wybitnych polityków eskalował. W 1930 r. na kilka miesięcy został uwięziony w twierdzy brzeskiej. Po uwolnieniu powrócił na Górny Śląsk. Zasiadał w Sejmie Śląskim, ale w obawie przed ponownym aresztowaniem wyjechał do Czechosłowacji. W kwietniu 1939 r. wrócił do Polski. Został aresztowany i osadzony na Pawiaku. Dopiero w lipcu 1939 r. odzyskał wolność. Zmarł miesiąc później. Jego pogrzeb w Katowicach był wielką manifestacją polskości.

„Niech pamięć o tym wspaniałym człowieku – Ślązaku, Polaku i Europejczyku – będzie zawsze żywa oraz niech stanowi on wzór dla nas i przyszłych pokoleń” – głosi uchwała Sejmu ustanawiająca 2023 Rokiem Wojciecha Korfantego.

150 lat temu urodził się Wojciech Korfanty

Michał Szukała