„Powracająca supernowa” może pomóc rozwiązać jedną z zagadek kosmosu: jak szybko rozszerza się Wszechświat?

[polska strona]

https://www.national-geographic.pl/artykul/powracajaca-supernowa-mo...

19.05.2023

 

MAGDALENA SALIK

UDOSTĘPNIJ: 

Ten kosmiczny wybuch naukowcy obserwowali aż pięć razy. Czasami kosmos płatał im figle i obraz supernowej był zwielokrotniony – tak jakby nie była to jedna eksplozja, ale

Stała Hubble’a opisuje tempo rozszerzania się Wszechświata. Jej dokładne określenie jest jednym z największych wyzwań współczesnej astronomii. Naukowcy dotychczas używali do tego dwóch metod. Jednak wyniki uzyskane z ich pomocą okazały się różne.

Świece standardowe i mikrofalowe promieniowanie tła

Pierwsza metoda wykorzystuje tzw. świece standardowe. Czyli – w uproszczeniu – bardzo jasne obiekty astronomiczne, których odległość od Ziemi jest znana. Druga metoda zaś odwołuje się do mikrofalowego promieniowania tła, czyli swoistego echa Wielkiego Wybuchu. Problem polega na tym, że tempo rozszerzania się Wszechświata wyznaczone tymi dwiema metodami jest inne.

Proponowano wiele wyjaśnień tej rozbieżności. Np. nieprawidłowe oszacowanie wpływu ciemnej energii, istnienie nieznanych jeszcze nauce cząstek lub błędy w obliczeniach. – To łamigłówka – przyznaje Patrick Kelly, cytowany przez portal „Live Science”.

Nowa wartość stałej Hubble’a

W połowie maja w prestiżowym czasopiśmie „Science” ukazał się nowy artykuł prof. Kelly’ego i kilkudziesięciu innych naukowców. Badacze wyliczają w nim wartość stałej Hubble’a. Udało im się tego dokonać dzięki obserwacjom supernowej Refsdala w 2014 i 2015 roku.

W jakim tempie rozszerza się więc Wszechświat? Według najnowszych obliczeń to 66,6 kilometrów na sekundę na megaparsek. Megaparsek to stosowana w astronomii miara odległości. Odpowiada 3,26 mln lat świetlnych, czyli ok. 30 trylionom kilometrów