Muzyka warmińskich kapel kościelnych odnaleziona w archiwach i nagrana

[polska strona]

PUBLIKACJA: 13.03.2022 Dziedzictwo kulturowe

https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/muzyka-warminskich-kapel-ko...

„Musica Warmiensis” – album Biblioteki WSD MW „Hosianum” w Olsztynie.

W zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie odnaleziono około 800 zapisów nutowych utworów o charakterze sakralnym, które w warmińskich świątyniach przed wiekami wykonywały kapele kościelne. Część utworów nagrano, można ich bezpłatnie posłuchać w internecie.

Utwory, z których niektóre to ręczne zapisy nutowe, odnalazł w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie jej dyrektor ks. dr Tomasz Garwoliński. Niektóre z tych utworów w ramach finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego grantu nagrano. Aby ich wykonanie odpowiadało duchowi, w jakim powstały, nagrań dokonano we fromborskiej katedrze. Utworów tych można bezpłatnie wysłuchać na stronie internetowej hosianum.pl.

"Na żywo tych utworów będzie można posłuchać w czerwcu w kolegiacie w Dobrym Mieście, a w sierpniu we Fromborku" - zapowiedział w rozmowie z PAP ks. dr Tomasz Garwoliński.

Najstarsze spośród ok. 800 odnalezionych w bibliotece Hosianum zapisów nutowych mogą pochodzić z XVI stulecia.

Ks. dr Garwoliński ustalił, że na dawnej Warmii podczas uroczystych liturgii w kościołach grały kapele kościelne. "Ślady działalności kapel muzycznych można spotkać we wszystkich miastach warmińskich, a także w niektórych wsiach. We Fromborku, Lidzbarku, Dobrym Mieście, Braniewie, Ornecie czy Reszlu liturgia była nie do pomyślenia bez udziału zespołu śpiewaczego" - powiedział PAP ks. Garwoliński i dodał, że czasami te same zespoły uświetniały uroczystości świeckie.

Część utworów granych w kościołach skomponowali znani i popularni w swoim czasie twórcy, np. Isfrid Kayser, Lambert Kraus, Antonio Sacchini, Jan Křtitel Vaňhal (Johann Baptist Vanhal) i Józef Kozłowski, a część – anonimowi, być może nawet rodzimi kompozytorzy.

"Były to arie, nieszpory, litanie, offertoria, graduały, msze, ale także symfonie" - wymienił ich odkrywca.

Ks. Garwoliński ustalił także, że już w XIV wieku w miastach warmińskich były szkoły, których celem było danie uczniom – obok podstaw umiejętności czytania i pisania – możliwości ćwiczenia się w znajomości liturgii i w śpiewie kościelnym. W programach ich nauczania był zarówno śpiew, jak i muzyka instrumentalna.

"Najważniejsze znaczenie w diecezji miała fromborska szkoła katedralna. Drugą szkołą o znaczeniu diecezjalnym była założona w 1347 roku szkoła kolegiacka w Dobrym Mieście" - podał ks. Garwoliński i dodał, że czasami kapele wyjeżdżały do innych miast. Wiadomo, że podczas ingresu bp. Adama Grabowskiego w 1741 roku do katedry we Fromborku "Te Deum Laudamus" śpiewał zespół jezuickich muzyków z sąsiedniego Braniewa.

Ks. dr Tomasz Garwoliński poinformował PAP, że odnalezione zapisy nutowe wciąż są analizowane, być może powstanie kolejna płyta z dawną muzyką sakralną. (PAP)

Autorka: Joanna Kiewisz-Wojciechowska

jwo/ dki/