Józef Poniatowski - 1

[polska strona]

Józef Poniatowski
portret pędzla Józefa Marii Grassiego (1813-1814)
marszałek Francji
Data i miejsce urodzenia	7 maja 1763 Wiedeń, Monarchia Habsburgów
Data i miejsce śmierci	19 października 1813 Lipsk, Królestwo Prus
Przebieg służby
Lata służby	1789-1813
Siły zbrojne	Armia Rzeczypospolitej Armia Księstwa Warszawskiego
Jednostki	V Korpus Wielkiej Armii
Stanowiska	Naczelny Wódz Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, Marszałek Francji
Główne wojny i bitwy	Wojna polsko-rosyjska 1792 Insurekcja kościuszkowska Wojna polsko-austriacka Kampania moskiewska Bitwa pod Lipskiem
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Poniatowski
Data i miejsce urodzenia	7 maja 1763 Wiedeń
Data i miejsce śmierci	19 października 1813 Lipsk
Minister wojny
Okres działalności	od 5 października 1807 do 12 maja 1813
Następca	Józef Wielhorski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Dokument wystawiony przez księcia Józefa Poniatowskiego będący nominacją na podpułkownika i dowódcę 2. Batalionu w 3. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego dla Antoniego Starorypińskiego - Warszawa, 02.06.1810 r

Herb ks.J.Poniatowskiego, z insygniami Marszałka Francji, Orła Białego, Virtuti Militari i Legii Honorowej

Pałac Kinskich w Wiedniu, miejsce urodzenia księcia Poniatowskiego

Pułkownik Koenigsfels uczy jazdy konnej ks. Józefa Poniatowskiego w Wiedniu obraz Bernarda Bellotta 1773

Portret księcia Józefa Poniatowskiego z 1778 roku, pędzla Marcello Bacciarellego

Zofia Czosnowska z Potockich

Generał lejtnant ks. Józef Poniatowski, dowódca korpusu wojsk koronnych w wojnie polsko-rosyjskiej 1792

Gwiazda do Krzyża Wielkiego Virtuti Militari księcia Józefa Poniatowskiego z 1809 roku

Książę Józef Poniatowski

Portret księcia Józefa na koniu, Juliusz Kossak, 1879

Ks. Józef Poniatowski, portret Józefa Kosińskiego

Pieczęć ministra wojny Księstwa Warszawskiego

Książę Józef Poniatowski przed frontem grenadierów, obraz Januarego Suchodolskiego z 1857 roku

Napoleon i Poniatowski w bitwie pod Lipskiem, mal. January Suchodolski

Richard Caton Woodville, Ostatnia szarża Poniatowskiego pod Lipskiem

Śmierć ks. Poniatowskiego w Elsterze, mal. January Suchodolski

Tablica poświęcona Poniatowskiemu na cmentarzu św. Jana w Lipsku, na którym został on pierwotnie pochowany

Pomnik Poniatowskiego w Warszawie

Łuk triumfalny wzniesiony ku czci księcia Józefa Poniatowskiego przed 1842 w Jabłonnie według projektu Henryka Marconiego

Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Lipsku, wzniesiony w 1834, zburzony przez Niemców w 1939 roku

Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Lipsku, wzniesiony w 1834, zburzony przez Niemców w 1939 roku, stan obecny z 2013 – skwer Poniatowskiego (Poniatowski Plan)

Józef Antoni Poniatowski książę herbu Ciołek (ur. 7 maja 1763 w Wiedniu, zm. 19 października 1813 pod Lipskiem) – polski generał, minister wojny i naczelny wódz Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji, członek Rady Stanu Księstwa Warszawskiego^[1].

Historia

Młodość w Austrii i wojna z Turcją

Syn Andrzeja Poniatowskiego, marszałka-lejtnanta (generała dywizji) w służbie austriackiej i Teresy z książąt Kinskich^[2], rodu czesko-austriackiego. Urodził się w pałacu Kinskich^[a] przy Freyung 4^[b] w Wiedniu. Wychowany w niemieckojęzycznych środowiskach Wiednia i Pragi, stał się Polakiem z wyboru; dzięki opiece stryja, Stanisława Augusta Poniatowskiego (z którym był blisko związany aż do śmierci króla), uniknął wynarodowienia. Matka była damą dworu Marii Teresy, a sama cesarzowa została matką chrzestną starszej siostry Józefa, której na cześć władczyni dano imiona Maria Teresa. W kosmopolitycznym świecie przedrewolucyjnej arystokracji z własną matką rozmawiał po francusku, a z rodziną ojca i służbą po polsku – tymi językami posługiwał się swobodnie, jak i niemieckim. Już jako młodzieniec spędzał sporo czasu w Warszawie ze stryjem królem Stanisławem, którego potem reprezentował oficjalnie na pogrzebie Marii Teresy^[3]. Ze Stanisławem Augustem i biskupem-historykiem Adamem Naruszewiczem odbył w roku 1787 podróż do Kaniowa, gdzie król przez miesiąc czekał na bezowocne spotkanie z carycą Katarzyną II^[4]. Ten wątek jego życia stał się kanwą powieści Tadeusza Micińskiego Wita.

Młody Józef (zgodnie z własnymi predylekcjami) od dziecka szkolony był z myślą o służbie wojskowej, chociaż książę Pepi (jak go nazywano) uczył się również np. gry na instrumentach klawiszowych – przenośny instrument towarzyszył mu nawet w czasie wypraw wojennych. Jak ojciec (który umarł, gdy Józef miał 10 lat), wstąpił do wojska austriackiego, gdzie w 1780 został porucznikiem, a w 1788 doszedł do stopnia pułkownika i został adiutantem cesarza Józefa II. W 1786 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława^[5]. W 1788 walczył w wojnie austriacko-tureckiej. 24 kwietnia został poważnie ranny prowadząc szturm twierdzy Šabac w Serbii. Pod Šabacem Poniatowski ocalił też życie o kilka lat młodszemu koledze, księciu Karolowi Filipowi Schwarzenbergowi, przyszłemu pogromcy Napoleona w bitwie pod Lipski