cultură şi spiritualitate
|
||||
|
||||
Ruiny zamku w Kiesi obecnie |
||||
Czas | 1577-1578 | |||
Miejsce | Cēsis | |||
Terytorium | Łotwy | |||
Przyczyna | Najazd moskiewski na Inflanty | |||
Wynik | zwycięstwo sprzymierzonych | |||
Strony konfliktu | ||||
|
||||
57°18′50,0400″N 25°16′08,0400″E |
Wojna polsko-rosyjska 1577–1582 |
---|
bitwy pod Kiesią • oblężenie Połocka • oblężenie Wielkich Łuk • bitwa pod Toropcem • oblężenie Zawołocza • oblężenie Pskowa |
Bitwy pod Kiesią – seria starć zbrojnych mających na celu utrzymanie kontroli nad ufortyfikowanym miastem Kieś (Wenden, Cēsis, Võnnu), stoczonych podczas Wojen Inflanckich w latach 1577-1578. Magnus Inflancki obległ miasto w sierpniu 1577 roku, ale został zmuszony do odstąpienia przez wojska rosyjskie cara Iwana Groźnego, które zdobyły Kieś dla siebie, usadawiając się w samym sercu Inflant. Wojska polskie odebrały twierdzę w listopadzie, a w lutym 1578 roku odparły zwycięsko kontratak rosyjski. W październiku tego roku Rosjanie ponownie oblegli miasto, ale zostali rozbici przez znacznie mniej liczne siły polsko-szwedzkie. Był to punkt zwrotny wojen inflanckich, bowiem od tej pory inicjatywa znalazła się po stronie Królestwa Szwecji i Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Latem roku 1577 Magnus Inflancki obległ Kieś[1][2]. Nieco wcześniej (ale w tym samym roku) Magnus zdradził Iwana Groźnego, swego dotychczasowego protektora i podjął potajemne rokowania z królem Stefanem Batorym[3]. Dowodzona przez samego cara armia rosyjska zjawiła się pod murami Kiesi pod koniec sierpnia[1][2]. Iwan Groźny kazał aresztować Magnusa, zdobył miasto i zaczął szturmować zamek[1][2]. Ostatni obrońcy – około 300 mężczyzn, kobiet i dzieci – którym car obiecał okrutną zemstę[1], schronili się w głównej wieży zamku, będącej magazynem prochu, gdzie popełnili zbiorowe samobójstwo wysadzając wieżę w powietrze[1][2][a]. Tak więc Kieś dostała się w ręce carskie we wrześniu i natychmiast uczyniono z miasta stolicę pięciu nowo powstałych jednostek administracyjnych „Rosyjskich Inflant”[4].
Zdobycie Kiesi miało dla Iwana Groźnego symboliczne znaczenie[1][5]. Jego przeciwnicy w wojnach inflanckich byli – zdawało się – na straconych pozycjach: Jan III Waza posiadał jedynie Rewel, Stefan Batory trzymał jeszcze tylko Rygę, a Fryderyk II Oldenburg wyspę Øsel (Ösel, Sarema). Magnus został wprawdzie przez Iwana Groźnego uwolniony, ale musiał zrzec się korony i w roku 1578 osiadł w Piltyniu[3] w Kurlandii[2]. Iwan IV panował więc nad niemal całymi Inflantami i Estonią, a jego interesów pilnował 22-tysięczny korpus ekspedycyjny[1][5].
Stefan Batory i Jan III zawarli sojusz skierowany przeciwko Iwanowi Groźnemu w grudniu 1577 roku, kiedy tylko Stefan zakończył niepomyślną wojnę z Gdańskiem[1][5]. Jednak zanim jeszcze do tego doszło, w listopadzie hetman wielki litewski Mikołaj Radziwiłł Rudy rozpoczął działania zaczepne od południa i rychło zdobył Dyneburg (Daugavpils)[1][5]. Wojska polsko-szwedzkie[5] odbiły miasto i zamek w Kiesi w styczniu 1578[1][5]. Rosjanie próbowali odebrać miasto w lutym, ale nie udało im się to[1].
Następstwem tych działań była błyskawiczna ofensywa szwedzka, której celem były miasta Leal (Lihula), Lode (Koluvere), Hapsal (Haapsalu), Parnawa (Pärnu), Dorpat (Tartu) i Nowogród Wielki[1]. We wrześniu Iwan Groźny wysłał do Inflant 18-tysięczną armię, która odebrała Szwedom Oberpahlen (Põltsamaa), a następnie ruszyła na Kieś[1][5].
Po przybyciu pod Kieś armia rosyjska rozpoczęła oblężenie[5]. Korpus posiłkowy sprzymierzonych, dowodzony przez Andrzeja Sapiehę, a składający się z 5500[1][5] lub 6000[1] pruskich, polskich i szwedzkich wojsk[1][5], starł się z Rosjanami 21 października[6]. Dowódcy rosyjscy popełnili błąd, wysyłając przeciwko nadciągającym siłom sprzymierzonych samą tylko kawalerię, która została we wstępnym boju rozbita przez polską husarię i szwedzką rajtarię[5] i rzuciła się do ucieczki[1][5]. Teraz przyszła kolej na piechotę rosyjską, wciąż zajętą obleganiem miasta[1][5]. Po krótkiej walce została rozgromiona, tracąc wielu zabitych i tysiące wziętych do niewoli. Wśród jeńców znalazło się kilku znacznych rangą bojarów[1]. W ręce zwycięzców wpadło ponad dwadzieścia dział i znaczna liczba koni[b], co jakoby pozwoliło całej szwedzkiej piechocie wrócić do Rewla konno[1][5].
Bitwa ta była o tyle niezwykła, że w czasie trwania wojen inflanckich doszło do zaledwie kilku starć w otwartym polu. Zazwyczaj jedna ze stron zajmowała pozycje obronne w murach twierdzy, podczas gdy druga podejmowała oblężenie z nadzieją zdobycia zamku[7]. Było to o tyle dziwne, że średniowieczne zamki inflanckie w końcu XVI wieku nie były już fortecami nie do zdobycia i wpadały w ręce napastników po krótkim zazwyczaj oblężeniu. Trzeba również nadmienić, że walki o Kieś były jednym z nielicznych przypadków sojuszu polsko-szwedzkiego[6]. Przymierze to wkrótce rozpadło się i przez kilkadziesiąt następnych lat oba kraje prowadziły wyniszczające wojny, których kulminacją miał być potop szwedzki[8].
Zwycięstwo sprzymierzonych było punktem zwrotnym wojnach inflanckich[1][5][6]. Car Iwan Groźny poniósł tu pierwszą zdecydowaną porażkę[5], po której wkrótce przyszły inne[6], co ostatecznie zmusiło go do przyjęcia ciężkich warunków traktatów zawartych w Jamie Zapolskim ze Stefanem Batorym[8] i nad Pliusą z Janem III Wazą[9].
Uczestnik bitwy Andrzej Sapieha napisał wiersz Sława na szczęśliwe zwycięstwo księcia Michała Radziwiłła z 24 000 pod Kiesią, d. 21 października 1578 (1588).
Numar de steaguri: 273
Record vizitatori: 8,782 (3.04.2011)
16,676 (3.04.2011)
Steaguri lipsa: 33
1 stat are peste 700,000 clickuri (Romania)
1 stat are peste 100.000 clickuri (USA)
1 stat are peste 50,000 clickuri (Moldova)
2 state au peste 20,000 clickuri (Italia, Germania)
4 state are peste 10.000 clickuri (Franta, Ungaria, Spania,, Marea Britanie,)
6 state au peste 5.000 clickuri (Olanda, Belgia, Canada, )
10 state au peste 1,000 clickuri (Polonia, Rusia, Australia, Irlanda, Israel, Grecia, Elvetia , Brazilia, Suedia, Austria)
50 state au peste 100 clickuri
20 state au un click
1.EDITURA HOFFMAN
https://www.editurahoffman.ro/
2. EDITURA ISTROS
https://www.muzeulbrailei.ro/editura-istros/
3.EDITURA UNIVERSITATII CUZA - IASI
https://www.editura.uaic.ro/produse/editura/ultimele-aparitii/1
4.ANTICARIAT UNU
https://www.anticariat-unu.ro/wishlist
5. PRINTRE CARTI
6. ANTICARIAT ALBERT
7. ANTICARIAT ODIN
8. TARGUL CARTII
9. ANTICARIAT PLUS
10. LIBRĂRIILE:NET
https://www.librariileonline.ro/carti/literatura--i1678?filtru=2-452
https://www.librarie.net/cautare-rezultate.php?&page=2&t=opere+fundamentale&sort=top
14. ANTICARIAT NOU
https://anticariatnou.wordpress.com/
15.OKAZII
https://www.okazii.ro/cart?step=0&tr_buyerid=6092150
16. ANTIKVARIUM.RO
17.ANTIKVARIUS.RO
18. ANTICARIAT URSU
https://anticariat-ursu.ro/index.php?route=common/home
19.EDITURA TEORA - UNIVERSITAS
20. EDITURA SPANDUGINO
21. FILATELIE
22 MAX
http://romanianstampnews.blogspot.com
23.LIBREX
https://www.librex.ro/search/editura+polirom/?q=editura+polirom
24. LIBMAG
https://www.libmag.ro/carti-la-preturi-sub-10-lei/filtre/edituri/polirom/
https://www.libris.ro/account/myWishlist
http://magiamuntelui.blogspot.com
27. RAZVAN CODRESCU
http://razvan-codrescu.blogspot.ro/
28.RADIO ARHIVE
https://www.facebook.com/RadioArhive/
29.IDEEA EUROPEANĂ
https://www.ideeaeuropeana.ro/colectie/opere-fundamentale/
30. SA NU UITAM
31. CERTITUDINEA
32. F.N.S.A
https://www.fnsa.ro/products/4546-dimitrie_cantemir_despre_numele_moldaviei.html
Această retea este pusă la dispoziţie sub Licenţa Atribuire-Necomercial-FărăModificări 3.0 România Creativ
1. Radu Sorescu - Petre Tutea. Viata si opera
2. Zaharia Stancu - Jocul cu moartea
3. Mihail Sebastian - Orasul cu salcimi
4. Ioan Slavici - Inchisorile mele
5. Gib Mihaescu - Donna Alba
6. Liviu Rebreanu - Ion
7. Cella Serghi - Pinza de paianjen
8. Zaharia Stancu - Descult
9. Henriette Yvonne Stahl - Intre zi si noapte
10.Mihail Sebastian - De doua mii de ani
11. George Calinescu Cartea nuntii
12. Cella Serghi Pe firul de paianjen…
Creat de altmariusclassic Dec 23, 2020 at 11:45am. Actualizat ultima dată de altmariusclassic Ian 24, 2021.
© 2024 Created by altmarius. Oferit de
Embleme | Raportare eroare | Termeni de utilizare a serviciilor
Pentru a putea adăuga comentarii trebuie să fii membru al altmarius !
Alătură-te reţelei altmarius