Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

[polska strona]

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
Muzeum w Oblęgorku (widok frontowy)
Państwo	Polska
Miejscowość	Oblęgorek
Data założenia	26 października 1958
Dyrektor	Robert Kotowski; kierownik Łukasz Wojtczak
Położenie na mapie gminy Strawczyn (Przełącz na mapę Polski) Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
50°57′26,892″N 20°28′32,477″E
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku – oddział Muzeum Narodowego w Kielcach we wsi Oblęgorek w gminie Strawczyn znajdujące się w dworku (pałacyku) pisarza Henryka Sienkiewicza.

Powstanie muzeum

Henryk Sienkiewicz

Aleja lipowa prowadząca do muzeum

Muzeum powstało 26 października 1958 roku z inicjatywy dzieci pisarza, córki Jadwigi Korniłowicz i syna Henryka Józefa. W roku 1948 zwrócili się oni do ówczesnego Ministerstwa Kultury i Sztuki aby w dworku tym utworzyć Muzeum Pamiątek po swym ojcu. Propozycja ta zyskała poparcie władz państwowych i przy finansowej pomocy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach oraz Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy i Kraju pomysł ten wszedł w życie. W 1956 roku darczyńcy aktem notarialnym przekazali Skarbowi państwa pałacyk wraz z 2 ha parku^[1]. Prace remontowe rozpoczęły się w roku 1957. Duży wkład miał Ryszard Andruszkiewicz, prezes Komitetu Sienkiewiczowskiego działającego przy Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego („Cepelii”) w Poznaniu. Pierwszym kustoszem muzeum została synowa Henryka Sienkiewicza Zuzanna.

Prace przygotowawcze zostały rozpoczęte przez „Cepelię” w Poznaniu i Łodzi. Wykonały one odnowę i renowację mebli i tkanin. Zapłata za te prace pozostała częścią daru dla muzeum. Całościową oprawę wystawy zorganizowała kustosz Muzeum Świętokrzyskiego – Aleksandra Dobrowolska^[2].

1 stycznia 1976 roku Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku stało się oddziałem Muzeum Narodowego w Kielcach.

Historia

W 1900 roku, z okazji 25-lecia pracy literackiej, dla przyszłego noblisty polskie społeczeństwo zorganizowało zbiórkę na zakup majątku w Oblęgorku i ufundowało go w podziękowaniu za jego pracę. Z tej okazji został utworzony obywatelski komitet, który miał przygotować program dla obchodów jubileuszowych.

Akt notarialny podpisano w Kielcach 18 lipca 1900 roku w obecności radcy Tadeusza Kowalskiego i księdza Zygmunta Chełmickiego, którzy występowali z ramienia komitetu oraz osoby sprzedającej, rejenta Mieczysława Halika. Majątek odkupiono za kwotę 51 249 rubli i 59 kopiejek. Na majątek składało się łącznie 515 mórg, w tym: 240 mórg lasu, 160 mórg pola ornego, 90 mórg łąki oraz park, sad itp. Za pozostałe po wykupieniu majątku środki pochodzące ze zbiórki zakupiono dla pisarza inwentarz (60 sztuk bydła, 6 koni, oraz maszyny i narzędzia rolnicze).

Na tę okoliczność rzeźbiarz Pius Weloński wykonał z białego marmuru popiersie pisarza. Dworek zaprojektowany przez warszawskiego architekta Hugona Kudera zbudowano w 1895, okolice wokół pałacyku, 49 ha ziemi^[3] zaprojektował i urządził warszawski ogrodnik Franciszek Szanior. Droga do pałacyku prowadzi przez Czerwoną Bramę a dalej przez aleję lipową.

XIX wieczny dworek zbudowany został w stylu eklektycznym w latach 1900–1902 na terenie starego parku. Od strony frontowej zwieńczony jest charakterystycznym kamiennym husarzem^[4]. Nad wejściem umiejscowiony został kamienny herb rodu Sienkiewiczów. Pałacyk powstał na bazie istniejącego już tam myśliwskiego domku rodziny Tarłów (najstarszej części dworku), zwanego Tarłówką oraz pawilonu myśliwskiego zbudowanego w 1895 roku przez ówczesnego właściciela rejenta Mieczysława Halika, zwanego dziś Halikówką^[5]

Okolice wokół dworku otacza duży park w stylu angielskim, w którym dominują stare dęby i lipy oraz ogród, którym opiekowała się trzecia żona pisarza Maria z rodziny Babskich i córka Dzinia.

Uroczystość wręczenia pisarzowi aktu notarialnego wraz z całą, 4-tomową dokumentacją odbyła się w czasie jubileuszowych obchodów w dniu 22 grudnia 1900 roku. W podziękowaniu Henryk Sienkiewicz powiedział:

...Tę pracę moją kraj wynagradza... Z serca wyrywa mi się tylko okrzyk: Dzięki krajowi, dzięki wam panowie z Komitetu...^[6]

W roku 1935 w Oblęgorku został odnaleziony testament Henryka Sienkiewicza^[7].

Okres pobytu pisarza

Oblęgorek oczarował mnie zupełnie. Mało jest w Królestwie wiosek tak pięknie położonych...^[8]

Do dworku Henryk Sienkiewicz przybył w maju 1902 roku, ruchomości zostały sprowadzone 9 czerwca. Używał go głównie jako miejsce letniego wypoczynku i pracy (na czas nieobecności pisarza dworkiem opiekował się Adam Popławski ze wsi Promnik). W tym okresie Henryk Sienkiewicz pracował m.in. nad powieściami W pustyni i w puszczy, Na polu chwały, jak i nowelą Dwie łąki (1903). W dworku przebywał do jesieni 1914 roku. Opuścił Oblęgorek pod koniec września w wyniku I wojny światowej wyjeżdżając do Szwajcarii drogą przez Kraków i Wiedeń.

Po śmierci pisarza jego żona Maria i syn Henryk Józef zamieszkali na stałe w dworku, gdzie przebywali do 1944 roku. Część zbiorów syn pisarza ukrył wśród mieszkańców Oblęgorka przed Niemcami.

Po zakończeniu II wojny światowej majątek w wyniku nacjonalizacji uległ parcelacji. Dla rodziny po pisarzu pozostawiono pałacyk wraz z 49 ha ziemi^[9].

Muzeum

Na parterze odtworzony został wygląd i wystrój pomieszczeń z czasów pobytu pisarza. Znajdują się tu gabinet do pracy, w którym dominuje biurko, oraz obrotowa półka i oszklona biblioteka z książkami, na ścianach ozdobą są rodzinne portrety. Salon dla gości z okrągłym stołem i krzesłami przywiezionymi z mieszkania w Warszawie, w rogu umiejscowiony został stolik, przy którym pisarz grywał z gośćmi w karty, na ścianach wiszą płótna różnych malarzy. Pozostałe pomieszczenia to jadalnia^[10], palarnia^[11] i sypialnia^[12]. Otwarcie dla zwiedzających sypialni nastąpiło w roku 1974^[13]. Przy jej rekonstrukcji pomocne okazały się uwagi gospodyni pisarza Marii Lutówny oraz synowej – Zuzanny^[13].

Na piętrze ulokowano ekspozycje poświęcone pisarzowi. Wcześniej zajmowane przez dzieci, obecnie zgromadzone są zbiory biograficzno-literackie. Wystawione tam zostały m.in. dzieła tłumaczone na wiele języków oraz listy i pamiątki osobiste.

W 2007 roku wnuczka po pisarzu Maria Korniłowicz przekazała w testamencie ponad 350 eksponatów wzbogacając muzeum o rodzinne pamiątki, z których większość z nich pozostała w Oblęgorku^[14] powiększając liczbę eksponatów.

Działalność muzeum

Muzeum jest organizatorem licznych koncertów, wystaw czasowych, sesji naukowych oraz plenerów malarskich mających na celu popularyzację wiedzy o życiu i twórczości Sienkiewicza. Placówka posiada bogatą ofertę lekcji muzealnych skierowaną do wszystkich grup wiekowych. Jedną z takich wystaw była wystawa Zbigniewa Szczepanka, którego prace – akwarele 14 obrazów z zamkami które zostały opisane w dziełach Sienkiewicza (Trylogia- Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski oraz Krzyżacy)^[15].

Na jubileusz 50-lecia powstania muzeum został wydany okolicznościowy album Oblęgorek, okolicznościowe karty i znaczki^[16].

Ekspozycje stałe:

• Jubileusz 25-lecia pracy pisarskiej
• Henryk Sienkiewicz w Oblęgorku
• Henryk Sienkiewicz – działacz społeczno-polityczny w kraju i za granicą

Imprezą cykliczną stały się „Wieczory u Pana Henryka” wspierane przez gminę Strawczyn^[17].

Kierownikiem Pałacyku Henryka Sienkiewicza jest Łukasz Wojtczak^[18].

Zabytek

Zespół pałacyku Henryka Sienkiewicza, obejmujący pałacyk oraz park z przełomu XIX/XX w., został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.465/1-2 z 17.12.1957, z 24.04.1958, z 28.10.1971 i z 30.05.1972)^[19].

Zobacz też

• Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza w Poznaniu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

1. ↑ List posła Andrzeja Słomskiego do prezesa Rady Ministrów.
2. ↑ Słowo Ludu.
3. ↑ Muzeum Narodowe w Kielcach.
4. ↑ Zdjęcie husarza na dachu.
5. ↑ Wiadomości Polska.pl + źródła.
6. ↑ Źródła.
7. ↑ Nowiny. Testament Henryka Sienkiewicza. „Gazeta Świąteczna”. 38 (2851), s. 3, 22 września 1935.
8. ↑ Fragment listu H. Sienkiewicza do Wandy Ulanowskiej z dnia 30 sierpnia 1910 r.
9. ↑ W oparciu o Dokumenty Google.
10. ↑ Zdjęcie jadalni.
11. ↑ Zdjęcie palarni.
12. ↑ Zdjęcie sypialni.
13. ↑ ^{Skocz do:a b} Wiadomości.Polska.pl.
14. ↑ Wiadomości Wp.pl.
15. ↑ Zamki na Kresach w akwarelach Zbigniewa Szczepanka.
16. ↑ Kultura echodnie.eu.
17. ↑ Muz. H. Sienkiewicza.
18. ↑ Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Kontakt, Muzeum Narodowego w Kielcach [dostęp 2019-05-22].
19. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2019-12-31. s. 31. [dostęp 2015-11-16].

Bibliografia

• Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, Lidia Putowska i Ireneusz Rębosz, Kielce 1978
• Muzeum Narodowe w Kielcach – Oddział Pałacyk Henryka Sienkiewicza w...